تحلیل حکایتى از مثنوى براساس روان‏شناسى تحلیلى کارل یونگ

Authors

  • سبیکه اسفندیار دانشجوى دکترى دانشگاه سیستان و بلوچستان
  • مسعود روحانى دانشیار دانشگاه مازندران
Abstract:

داستان "شیر و خرگوش" در مثنوى که بازنویسى خلاقانه‏اى است از منبع اصلى آن در -کلیله و دمنه- قابلیت شگفت‏آورى براى تحلیل روان‏شناسانه دارد و از آنجا که آثار عرفانى عرصه کشاکش میان اضدادى چون خیروشرّ، هستى و نیستى، صورت و معنى و... هستند، از این رهگذر نشان از عالم روان و علم روان‏شناسى دارند که هدف و مقصد اصلى آن، تلاش براى آشتى اضداد و و ایجاد تعادل میان خودآگاه و ناخودآگاه (برون و درون) انسان است. در این مقاله به تحلیل داستان "شیر و خرگوش" در مثنوى بر اساس "روان‏شناسى تحلیلى" کارل گوستاو یونگ، با توجه به تعابیر و تفاسیر عرفانى که لازمه بررسى آثار عرفانى است، پرداخته مى‏شود. به دلیل تمثیلى بودن داستان و وجود حیوانات، کهن الگوهاى یونگ در کنار نمادهاى ویژه روانى او مورد توجه قرار گرفته است. خرگوش نماد آنیما و یاریگر، شیر نماد خودآگاهى، نخچیران نماد ناخودآگاه جمعى و هم‏چنین نمادهاى سنگ، دایره، چاه و... . به عنوان نمادهاى کلیت و تمامیت (وحدت) در خدمت تکامل معنوى (فرآیند فردیت) و تعادل اضداد، کارگشاى تحلیل داستان بوده و نگرش تازه‏اى از داستان مولانا ارائه داده‏اند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی و تحلیل داستان دژ هوش‌ربا براساس نظریات یونگ

داستان دژ هوش‌ربا یا قلعه‎ ذات‌الصور آخرین حکایت بلند و ناتمام مثنوی معنوی است. موضوع این داستان تلاش سه شاهزاده‎ جوان‎ برای وصال با شاهزاده‌خانم چینی است. در این مقاله برآنیم تا با روش توصیفی- تحلیلی و کتابخانه‏ای، برخی نمادهای کهن‌الگویی در این داستان را براساس اندیشه‏های‎ کارل گوستاو یونگ درباره کهن‏الگو تفسیر کنیم. این پژوهش نشان می‏دهد که امر مقدس وصال در این داستان تعبیری عرفانی از خویشتن...

full text

بررسی و تحلیل داستان دژ هوش ربا براساس نظریات یونگ

داستان دژ هوش ربا یا قلعه‎ ذات الصور آخرین حکایت بلند و ناتمام مثنوی معنوی است. موضوع این داستان تلاش سه شاهزاده‎ جوان‎ برای وصال با شاهزاده خانم چینی است. در این مقاله برآنیم تا با روش توصیفی- تحلیلی و کتابخانه‏ای، برخی نمادهای کهن الگویی در این داستان را براساس اندیشه‏های‎ کارل گوستاو یونگ درباره کهن‏الگو تفسیر کنیم. این پژوهش نشان می‏دهد که امر مقدس وصال در این داستان تعبیری عرفانی از خویشتن...

full text

تحلیلى بر مکان‏ یابى فرودگاه‏ ها براساس شاخص‌هاى استاندارد

افزایش روزافزون مسافرین و مسافرت هاى هوایى و تحول سریع ترابرى هوایى و افزایش حجم و مقدار آنها مسائلى را در مکان‏ یابى فرودگاه‏ ها پدید آورده که حل آن‏ها مستلزم برنامه‏ ریزى و بکار گرفتن دانش و فنون فرودگاهى و هوانوردى مى‏باشد. ایجاد فرودگاه ‏ها با ملاحظه مقتضیات آن که فضاى قابل توجهى را در مجاور یک شهر نیاز دارد مستلزم سرمایه ‏گذارى زیاد مى‏باشد. لذا احداث آن احتیاج به مطالعه همه جانبه اقتصادى،...

full text

تحلیل و بازخوانی برخی لز غزلهای شمس براساسمکتب روانکاوی کارل گوستاو یونگ

به نظر ما شباهت دیدگاه های یونگ با مولانا در غزلیات شمس به سه بخش تقسیم می شود. بخش نخست شامل کهن الگوها می شود. یونگ بود که به وجود ضمیر مشترکی در همه ی آدمیان اصرار ورزید و محتویات این ضمیر را archetype یا کهن الگو نامید. از نگاه یونگ کهن الگوها گوناگون اند؛ اما مهم ترین آن ها عبارت اند از: نقاب، سایه، آنیما، آنیموس، پیرخردمند و خود. از آن جا که زبان مولانا در غز ل ها، به گفته ی مناقب نویسان ...

15 صفحه اول

نقد و تحلیل حکایت شیخ صنعان براساس نظریه «فرآیند فردیت» یونگ

از منظر نقد کهن‌الگویی، حکایت شیخ صنعان، داستان برخورد خودآگاه پیری زاهد و عناصر فراموش‌شده‌ای از ضمیر ناخودآگاه اوست، که با نمادهایی از تابوشکنی آشکار می‌شود. چالشِ پیش‌آمده، با ایجاد دگرگونی در نگرش و زندگی پیر صنعان، سبب می‌شود که او به بازشناسی و پذیرش این جنبه‌های واپس‌زده بپردازد. جلوة کهن‌الگوهای آنیما، پیر دانا، قهرمان، و نیز مفاهیم مرتبط با آن همچون سایه، سفر و ولادت مجدد، حکایت شیخ صنع...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 4  issue 13

pages  93- 118

publication date 2013-10-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023